تصاویر سپاهی گری در عاشقانه های عنتره بن شداد

نویسنده

چکیده مقاله:

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و حبشی­الاصل جاهلی دو ویژگی مهم دارد: یکی اینکه از تعصب نژادی و اهمیت ریشة عربی یا قبیله­ای آن دوره پرده بر­می­دارد و دیگر اینکه غزل او با حماسه آمیخته است؛ وی به هنگام غزل­سرایی و بیان زیبایی معشوق خود «عَبله» و دوری او، به یاد میدان نبرد و دلاوریهای خود در رویارویی با دشمنان می­افتد و تعابیر، تصاویر و ابزار جنگی را وارد غزل می­کند و بدین­گونه نوعی(=ژانر) تازه را به نام «غزلِ حماسی» در ادب عرب ابداع می­کند؛ البته حماسی ­نامیدن این سروده­ها که درواقع خود­ستایی­های شخصی بیش نیست، تنها به سبب داشتن برخی نشانه­های ژانر حماسی است. نگارنده در جستار پیشِ رو، پس از بررسی انگیزه­های عنتره از عاشقانه­سرایی در کنار حماسه­سرایی، به بیان مهمترین ویژگیهای این سروده­ها می­پردازد. به باور برخی از سخن­سنجان، تصاویر تغزلی آمیخته با عناصر سپاهیگری، از شعر فارسی و از حوزة غزل مذکر، وارد ادبیات عرب شده است. نوشتة پیش رو نشان می­دهد، آمیزش تصاویر سپاهی و عاشقانه در شعر عربی و در غزل مؤنث، بسیار پیشتر از شعر فارسی وجود داشته است، اگر­چه عامل و بستر به وجود­آورندة آن، در دو ادبیات متفاوت است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازتاب عفت در شعر عنتره بن شداد

عفت، با تمامی جلوه های شعری عنتره بن شداد پیوند خورده است؛ از این رو چنانچه پژوهشگری با حوصله دیوان وی را مورد مطالعه قرار دهد، خود را در برابر شاعری محجوب و عفیف و در عین حال شجاع و دلاور خواهد دید. در این پرده های تصویر، گاه او را در میدان کارزار می بیند که به وقت غنیمت گری خویشتن دار آزرمناک است و گاه او را در سلوک و رفتارش با زن بیگانه <span lan...

متن کامل

بازتاب عفت در شعر عنتره بن شداد

عفت، با تمامی جلوه های شعری عنتره بن شداد پیوند خورده است؛ از این رو چنانچه پژوهشگری با حوصله دیوان وی را مورد مطالعه قرار دهد، خود را در برابر شاعری محجوب و عفیف و در عین حال شجاع و دلاور خواهد دید. در این پرده های تصویر، گاه او را در میدان کارزار می بیند که به وقت غنیمت گری خویشتن دار آزرمناک است و گاه او را در سلوک و رفتارش با زن بیگانه مشاهده می کند که از سر عفت و شرافتی بلند پایه، حرمتش را...

متن کامل

جنبه های مثبت و منفی رنگ سیاه در شعر عنتره بن شداد

جستار حاضر، کاوشی در ابعاد معناشناختی رنگ سیاه و کارکردهای مثبت و منفی آن در شعر عنتره بن شداد، شاعر عفت پیشه ماقبل اسلام است. پژوهش حاضر نشان دهنده این است که در بُعد مثبت، این نوع رنگ، گاه در یک ساختار تشبیهی نمود می یابد، همچون تشبیه پوست سیاه به مُشْک و عنبر؛ گاه در سیاهی رنگ موی یار و یا چشمان سیاه او جلوه می شود و زمانی هم در فضای تیره و تاریک میدان کارزار معنا می یابد. با این حال در تمامی ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 11

صفحات  54- 37

تاریخ انتشار 2013-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023